بی اخلاقی ارزشهای علمی را بی اعتبار می کند...

اخلاق مفهومی فطری است که سابقه آن با وجود افراد ، حضور در جامعه و مناسبات گروهی آنان گره خورده است . . .  

از این روست که اصول اخلاقی مورد توجه متفکران که متضمن رفتار عقلانی و پایبندی به منافع عمومی است را می توان به اصول اخلاق فردی، اخلاق حرفه ای واخلاق اجتماعی و جهانی طبقه بندی نمود.در این میان قواعد و معیارهای حاکم بر رفتار و صفات ارادی افراد و یا اعضای یک حرفه یا سازمان و تمایز آنها از نظر خوبی و بدی، شایستگی و ناشایستگی و برخورداری از بایدها و نبایدهای اخلاقی از اهمیت بسزایی برخوردار است.سلامت مناسبات گروهی و تعاملات میان اعضای جامعه راه را برای موفقیتهای حرفه ای فراهم می سازد.ویژگی های حرفه ای و پژوهشی دانشگاه ها و مجامع علمی نیز شرایطی را ایجاد کرده است که بیش از هر محیط دیگری ضرورت توجه به اخلاق علمی را در آن باید مورد توجه قرار داد.
 

 رشد فزاینده علم و فناوری، تحولات و دگرگونی های حاصل از عصر ارتباطات و جهانی شدن و نیز پاسخگو نبودن نظامهای سنتی اخلاق باعث گردیده است پایبندی علم و فناوری به منطق اخلاقی و منافع عمومی و نیاز به زبان مشترک اخلاقی در سطح جهانی بیش از گذشته احساس شود.  

دانشگاه آرمانی باید تبلور والاترین ارزشهای اخلاقی در محیط های علمی و فعالیتهای دانشگاهی باشد حال آنکه واقعیتهای موجود بویژه در برخی کشورهای جهان سوم موید آن است که دانشگاه ها دارای ساختار پیچیده، سیاستهای نادرست و بی ثباتی هستند که اتخاذ این سیاستها گاه باعث آسیبهای جدی به بخشهای مختلف جامعه می گردد.
 

بی طرفی و واقع نگری،صراحت، صداقت و شفافیت، رازداری، وجدان کاری ، پایبندی به مسؤولیتهای حرفه ای و پرهیز از تعارض منافع در تعاملات میان افراد در محیط های آکادمیک و دانشگاهی نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است.
 

در جامعه دانش بنیاد مسایلی همچون افزایش تعداد دانش آموختگان به نسبت جمعیت، رشد پرشتاب تولید علمی و تحولات تکنولوژیکی و ارتباطی ، تغییرات سریع و ناپایداری شرایط سیاسی- اجتماعی و اقتصادی، ارتباط و وابستگی بیشتر حوزه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به دانشگاه ها و مراکز علمی و نیز افزایش وابستگی جامعه و نهادهای اجتماعی دولتی اعم از دولتی و غیر دولتی به دانشگاه باعث اهمیت یافتن دانشگاه و مجامع علمی شده و همین موضوع اهمیت نقش محوری دانشگاه را دو چندان کرده است.
 

توقعات و انتظارات جامعه از دانشگاه به ایجاد حس اعتمادی منجر گردیده است که در صورت کمرنگ شدن آن باید شاهد پیامدهایی چون کمرنگ شدن سنتها و ارزشهای سنتی در جامعه و نیز بی اعتبار گشتن ارزشهای علمی در میان اقشار تاثیر گذار جامعه بود.
 

نقش دانشگاه را به دلیل حاکمیت روح نخبه گرایی در آن باید نقشی غالب و تاثیرگذارتر از سایر بخشهای اجتماعی تلقی نمود، بنابر این توسعه اخلاق علمی و دانشگاهی به موازات تقویت نقش نهادهای تعلیم و تربیت در جامعه از اهمیت برخوردار است. 
 

هدف از گسترش اخلاق علمی کمک به تربیت دانش آموختگان است تا با فضایل اخلاقی خود بتوانند نقش موثر و مفیدی را برای رشد اخلاقی و معنوی جامعه ایفا کنند.در جامعه علمی با اخلاق استاد و دانشجو با درک اهمیت ارتباط متقابل میان یکدیگر به گسترش روح همکاری و فعالیتهای جمعی با یکدیگر می اندیشند.آنها می دانند که دستیابی به موفقیت و کمال علمی در گرو رعایت ارزشهای اخلاقی و فضیلتهای مرتبط با آن است.
 

قواعد و چارچوبهای حرفه ای در محیط های علمی آن را از سایر بخشهای اجتماعی متمایز ساخته است ؛ با این حال به دلیل ارتباط دوسویه جامعه و دانشگاه این دو نیز از آسیب هایی که سلامت آنها را تهدید می کند در امان نیستند  .  

استانداردهای اخلاقی جامعه دانشگاهی همواره در معرض تهدیدهای مشترکی بوده که جامعه را نیز تهدید کرده است. برای مثال کمرنگ شدن وجدان کاری و مسوولیت اجتماعی در جامعه همچون آفتی درخت علم را نیز تهدید می کند.گسترش مدرک گرایی در جامعه با شیوع غرور علمی در میان دانشگاهیان بی ارتباط نیست.از سویی گسترش غرور علمی در میان دانش آموختگان دانشگاه ها بتدریج باعث سقوط و افول ارزشهای اجتماعی در جامعه خواهد شد، به همین دلیل لازم است دانشگاه و جامعه در قراردادی نانوشته به حفظ ارزشهای مشترک میان یکدیگر و از میان برداشتن آسیبهای پیش روی خود اهتمام ورزند. 
 

در دانشگاهی که بر پایه صداقت علمی بنیان نهاده شده است تمامی تلاش استاد و دانشجو صرف ایجاد محیط گفتمان سازنده می شود، افزون بر این دانشجویان و استادان تمامی توان خود را صرف بهبود قابلیتهای علمی و تخصصی شان می کنند .استاد از هرگونه هتک حرمت و یا اعمال تبعیض درباره دانشجویان پرهیز می کند، از همکاری علمی دانشجویان تقدیر می کند و گرایشهای گروهی و یا غیر علمی خود را در مناسبات علمی خود با دانشجویان دخالت نمی دهد.
 

موفق باشید...