معرفت شرط کمال زیارت است...

زیارت، حضور در برابر کسانی است که به حق رسیده اند و حقیقت مرگ را به عیان دیده اند و چنین حضوری تاثیری عمیق در روح و دل انسان می گذارد.  

اگر زیارت به قصد قربت و رضای خدا و با معرفت کامل و طبق دستورات دین، انجام گیرد، بتدریج آثاری در روح و جان انسان می گذارد و صفات ناپسند او را تغییر می دهد و وجود انسان را به فضایل و محاسن اخلاقی آراسته نموده و او را به الگو و اسوه ای که در بردارد (انسان کامل) نزدیک می سازد.  

درباره زیارت معصومین(ع) مسایل بسیاری مطرح است و زائر باید به گونه ای در حرم شریف آنان حضور پیدا کند که اگر زنده می بودند، همان طور در کنارشان حضور پیدا می کرد. زیارت در دوران مرگ باید همان آثار و سازندگی زیارت دوران حیات را برای او داشته باشد. هم درجه شدن با پیامبر اکرم (ص) بدون حساب و برنامه نیست، بلکه سنخیت روحی، اخلاقی و معنوی لازم دارد و این سنخیت، باید در دنیا کسب شود .  

 اصل زیارت، توجه به مقام مزور، تأمل در متن زیارتنامه و تلاش در تهذیب و تزکیه نفس، می تواند در ایجاد این سنخیت و تتمیم و تکمیل آن کمک کند. چنانکه امام رضا(ع) فرمودند: شیعیان نسبت به هر یک از امامان معصوم پیمان و تعهدی دارند که کمال وفای به آن عهد، در زیارت مشتاقانه و عارفانه قبور آن ذوات نورانی است .  

اما برای زیارت هم مراتبی مشخص شده است.اولین نکته در زیارت وفای به عهدی است که با امام داریم. نکته بعدی اینکه زیارت باید همراه با رغبت، شوق و علاقه قلبی به مزور باشد و در نهایت اینکه زیارت باید همراه با تصدیق قلبی به چیزهایی باشد که مزور به آن رغبت داشته، مورد علاقه وی بوده و در راه آن فداکاری کرده است .  

با بررسی روایات مربوط به زیارت، بخصوص روایات ذکر شده در کتب بحارالا نوار و وسایل الشیعه، به این نتیجه می رسیم که اسلام می خواهد انسانها در هر زمان و مکان و شرایط جغرافیایی و محیطی و... با الگوهای متعالی و مربیان حقیقی در تماس باشند و از مکتب آنان درس بگیرند.

اگر انسانها سنت حسنه و انسان ساز «زیارت» را فراموش کنند و از حضور در حرم مطهر ائمه طاهرین (ع) و اولیاء ا... محروم شوند، بیم آن می رود که در مسیر زندگی، الگوهایی دیگر را جایگزین انسانهای کامل که از جانب خدا معرفی شده اند، بنمایند و با تاثیرپذیری از الگوهای ناشایست، راه کمال و رشد خود را گم کرده و دچار حیرت و سرگردانی شوند .  

زیارت در عین عبادی بودن، دربردارنده مفهومی سیاسی و در عین حال برنامه ای تربیتی و سازنده است. زیارت قبور، به طور اعم و زیارت قبور ائمه و اولیای خدا به طور خاص، آثار و ثمرات فردی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و... فراوانی دارد. بدین جهت اخبار و روایات زیادی از جانب پیامبر اکرم (ص)و ائمه معصومین (ع) رسیده که در آنها به زیارت قبور مؤمنان و بویژه زیارت اولیای خدا و پاکان و شهیدان راه خدا تاکید کرده اند. 

معرفت مزور و آگاهی از منزلت او، مورد سفارش و تأکید بسیاری از روایات است. از امام کاظم(ع ) نقل است :... هر کس امام رضا(ع) را که در شهر غربت از دنیا می رود زیارت کند، در حالی که تسلیم امر او و عارف به حقش باشد، در پیشگاه الهی از منزلت شهدای بدر برخوردار است. امام صادق (ع) فرموده اند: خداوند چهار هزار فرشته را موکل قبر امام حسین (ع) کرده که تا روز قیامت برای او گریه می کنند. پس کسی که عارف به حق آن حضرت باشد و زیارتش کند، آن ملائکه وی را همراهی می کنند تا به مأمنش برسانند، اگر بیمار شود، صبح هنگام و شبانگاهان عیادتش می کنند و اگر بمیرد، تشییع جنازه اش کرده، تا روز قیامت برای وی استغفار می کنند».وی ادامه می دهد:« معرفت و آگاهی شرط کمال زیارت ائمه اطهار (ع) است. 
 

ابراهیم تیمی گوید: در حال طواف کعبه بودم که امام صادق(ع) با تکیه زدن بر من فرمودند: «ای ابراهیم ! آیا تو را از فضیلت این طوافی که انجام می دهی، آگاه سازم؟ گفتم: قربانت گردم، مایل هستم. فرمودند: هر کس به سراغ این خانه بیاید و در حالی که عارف به حق آن است، با هفت شوط دور آن طواف کند و سپس دو رکعت نماز در مقام ابراهیم (ع) بگذارد، خداوند ده هزار حسنه برای او می نویسد و ده هزار درجه وی را بالا می برد. افزون بر این، در جای خود ثابت شده است که ائمه اطهار(ع) یک نور در چهارده رواق هستند، پس هر کدام از این حضرات را با معرفت زیارت کنیم به زیارت دیگران هم نایل شده ایم. 

 
اما یکی از آثار زیارت با معرفت، توبه کردن از گناهان است.

بار معنوی زیارت تا حدی است که گاهی یک انقلاب روحی، یک تحول بزرگ، یک توجه در مزار معصوم، منشأ اثر در یک عمر است. لحظات شب قدر گونه ای که برای زائر در کنار قبر اولیای پاک خدا حاصل می شود، گاهی برکاتی دارد که بیش از سالها مراقبت و مواظبت، بازدهی دارد و می توان ره صد ساله را یک شبه پیمود.  

حضور در حرم ائمه و توجه در احوال و رفتار خود و تصمیم به پاک بودن و خوب زندگی کردن، از آثار دیگر زیارت است. اما زیارت، مثل غوطه ور شدن در یک رودخانه زلال است و انسان را تا سرمنزل پاکی و طهارت رهنمون می شود و این رهاورد زیارت بارگاه مقدسه معصومین (ع) است .  

در آداب زیارت بر خواندن زیارتنامه تاکید شده است و هنگامی که زائر به دیدار مزور می رود، پس از سلام و شهادت، هدف و انگیزه اش را از آمدن به زیارت مطرح می نماید و سپس دعا نموده و خواسته هایش را در حضور مزور بیان می کند. در این خصوص اگر عبارات متون زیارتها را بررسی نماییم، پیامهای تربیتی جالبی از آنها استنباط می کنیم. مثلا قسمتی از زیارت حضرت رسول اکرم (ص) را که بررسی می کنیم می بینیم زائر پس از بیان آیه شریفه: ... ولو انهم اذ ظلموا انفسهم جاوک فاستغفروا ا... و استغفرلهم الرسول لوجدوا ا.. توابا رحیما؛ اگر آنها هنگامی که بر خود ستم کردند به سوی تو می آمدند و طلب آمرزش از خدا می کردند و پیامبر برای آنها آمرزش می طلبید، خدای را توبه پذیر و مهربان می یافتند. خواسته اش را عنوان می کند و حوائج دنیوی و اخروی خود را از خدا می خواهد. پس حتما بر خواندن زیارتنامه اهتمام ویژه داشته باشیم تا ارتباط کاملی با حضرات معصومین(ع) برقرار کنیم .  

هر موقع این حسرا در وجود خودتون پیدا کردید که کاری را انجام نداده اید که در برابر خدای خودتون شرمنده نباشید بدانید آدم موفقی بودید ... 

موفق باشید...